Хаптаҕайга XXII «Манчаары оонньууларын» уота умайда
Хаптаҕайга XXII «Манчаары оонньууларын» уота умайда
Бэс ыйын 23 күнүгэр Хаптаҕайбыт нэһилиэгэр саха омук уос номоҕо оҥостор национальнай дьоруойа Манчаары Баһылай бирииһигэр успуорт национальнай көрүҥнэригэр XXII "Манчаары оонньууларын" уотун уматыы үөрүүлээх тэрээһинэ буолан ааста.
“Манчаары оонньууларын» төрүттээччинэн биһиги Афанасий Егорович Алексеевы ааҕабыт. Саха сирин тыатын сирин хабан үлэлиир "Урожай" добровольнай спортивнай общество маассабай спорду тэнитиигэ өбүгэ оонньууларын, күрэхтэһиини спорт быһыытынан сайыннарыыга ити Спартакиада биир саамай дьоһуннаах дьаһалынан буолар.
Бастакы спартакиада 1968 сыллаахха бэс ыйын 24—25 күннэригэр Дьокуускайга культура уонна сынньала пааркатыгар ыытыллыбыта. Спартакиадаҕа 12 оройуонтан 253 тыа сирин спортсменнара кыттыбыттара. Бастакы спартакиада үс көлүөнэ спортсменнары хабан ыытыллыбыта. Программаҕа атах оонньуулара – кылыы, ыстаҥа, куобах, хапсаҕай, мас тардыһыыта, гирэни анньыы, оҕунан ытыы киллэриллибиттэрэ.
Быйылгы сылга биһиги Сахабыт сирин биир кэрэ-бэлиэ түгэнэ – Тааттаҕа 22-с төгүлүн ыытыллар. Манчаары оонньууларыгар 11 көрүҥ киирдэ, барыта 1772 киһи оонньууга кыттар быраабы ылара былааннанар.
Эстафета уотун сүрүн сыала-соруга Манчаары оонньууларын историятын билиһиннэрии, чөл олоххо угуйуу буолар. Спартакиада үөрүүлээх аһыллыытын сиэрэ-туома Ытык Күөлгэ «Дьулуруйар Ньургун Боотур» стадиоҥҥа от ыйын 8 күнүгэр буолуоҕа.
Ол курдук, быйылгы эстафета Мэҥэ Хаҥалас, Дьокуускай куоратынан, Чурапчы уонна Таатта улуустарынан сылдьыаҕа. Эстафета сүрүн түһүмэхтэринэн, бэс ыйын 28 күнүгэр Үс Хатыҥҥа Саха сирин физическэй култуураҕа уонна успуорка министиэристибэтин түһүлгэтигэр итиэннэ бэс ыйын 29 күнүгэр Туймаада ыһыаҕын сүрүн тэрээһинэ – Дыгын оонньуутун быһаарыылаах күрэхтэһиитигэр сырыыта буолуохтара.
22-с Манчаары оонньууларын умуллубат уотун күөрэччи тутан аҕаллылар успуорт эйгэтин биллиилээх донноро, өрөспүүбүлүкэ уһулуччулаах спортсменнара, тренердэрэ:
1. Горохов Дмитрий Николаевич - бөлөх салайааччыта чөл олоҕу түстээччи, Дьокуускай куорат экстремал сүүрүктэрин салайааччыта, СӨ физическай культура уонна спорт үтүөлээх үлэһитэ, СӨ чөл олох хамсааһынын лидера, Дьааҥы улууһун Бочуоттаах олохтооҕо, үрдүк таһымнаах араас спортивнай күрэхтэр умуллубат уотун салайааччыта.
2. Доргуева Валентина Гаврильевна –Taaтта улууһун представителя, СӨ спордун ветерана, марафоҥҥа сүүрүүгэ Европа чемпиона, сүүрүүгэ Россия, Саха сирин хас да төгүллээх чемпиона, "Полюс холода - Оймякон" марафон 7 төгүллээх кыттыылааҕа
3. Драгунова Екатерина Константиновна - чэпчеки атлетикаҕа СӨ физкультураҕа уонна спортка маастара.
4. Тордуянов Владимир Иванович – чэпчаки атлетикаҕа CӨ физкультураҕа yонна спортка маастара, республика уонна улуус хас да төгүллээх чемпиона, призера.
5. Находкин Владимир Владимирович - чэпчеки атлетикаҕа СӨ физкультураҕа уонна спортка маастара.
6. Мохначевская Александра Егоровна - СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна, республика араас күрэхтэһиилэрин түһүлгэлэрин кыайыылааҕа
7. Дьяконова Мария Ильинична - чэпчеки атлетикаҕа СӨ эдэр кэскиллзэх сүүрүгэ
Хаптаҕай нэһилиэгэр "Манчаары оонньууларын" умуллубат уотун көрүстэ эдэр кэскиллээх спортсменка, "Манчаары ооннууларыгар" кытта бараары сылдьар кыыспыт Мира Павлова, уоту арыаллаатылар нэһилиэкпит футболист уолаттара Ариан Кычкин, Сережа Яковлев, Маским Васильев, культурнай киин директора Ефремов Егор Ильич.
Кэлбит ыалдьыттары, тэрээһин кыттыылаахтарын алгыстаах алаадьынан күндүлээтилэр. Бэлиэ тэрээһин оһуохайынан түмүктэннэ. Оһуохайы таһаарда Кеша Алексеев аатынан Хаптаҕай орто оскуолатын директора Ирина Владимировна Кычкина.
Манчаары оонньууларын уотун эстафетата – бу аҥардас спорт сүүрүү эрэ буолбатах, бу – көлүөнэлэр ситимнэрин, төрүт үгэскэ сүгүрүйүүнү уонна ытыктабылы көрдөрүү, түөрт сылга буолар күрэс улахан түһүлгэтин билиһиннэрии уонна онно дьону угуйуу, ыҥырыы буолар.
Манчаары Баһылай ытык – үтүө аатыгар сүгүрүйэн, кини сырдык аатын үйэтитэргэ анаммыт быыра быһыйдар, ат бөҕөлөр күрэхтэһиилэригэр ким күүстээх, чулуу, бастыҥтан бастыҥ кыайдын! Барыгытыгар дьолу – соргуну, үөрүүнү – көтүүнү баҕарабыт!
Бэс ыйын 23 күнүгэр Хаптаҕайбыт нэһилиэгэр саха омук уос номоҕо оҥостор национальнай дьоруойа Манчаары Баһылай бирииһигэр успуорт национальнай көрүҥнэригэр XXII "Манчаары оонньууларын" уотун уматыы үөрүүлээх тэрээһинэ буолан ааста.
“Манчаары оонньууларын» төрүттээччинэн биһиги Афанасий Егорович Алексеевы ааҕабыт. Саха сирин тыатын сирин хабан үлэлиир "Урожай" добровольнай спортивнай общество маассабай спорду тэнитиигэ өбүгэ оонньууларын, күрэхтэһиини спорт быһыытынан сайыннарыыга ити Спартакиада биир саамай дьоһуннаах дьаһалынан буолар.
Бастакы спартакиада 1968 сыллаахха бэс ыйын 24—25 күннэригэр Дьокуускайга культура уонна сынньала пааркатыгар ыытыллыбыта. Спартакиадаҕа 12 оройуонтан 253 тыа сирин спортсменнара кыттыбыттара. Бастакы спартакиада үс көлүөнэ спортсменнары хабан ыытыллыбыта. Программаҕа атах оонньуулара – кылыы, ыстаҥа, куобах, хапсаҕай, мас тардыһыыта, гирэни анньыы, оҕунан ытыы киллэриллибиттэрэ.
Быйылгы сылга биһиги Сахабыт сирин биир кэрэ-бэлиэ түгэнэ – Тааттаҕа 22-с төгүлүн ыытыллар. Манчаары оонньууларыгар 11 көрүҥ киирдэ, барыта 1772 киһи оонньууга кыттар быраабы ылара былааннанар.
Эстафета уотун сүрүн сыала-соруга Манчаары оонньууларын историятын билиһиннэрии, чөл олоххо угуйуу буолар. Спартакиада үөрүүлээх аһыллыытын сиэрэ-туома Ытык Күөлгэ «Дьулуруйар Ньургун Боотур» стадиоҥҥа от ыйын 8 күнүгэр буолуоҕа.
Ол курдук, быйылгы эстафета Мэҥэ Хаҥалас, Дьокуускай куоратынан, Чурапчы уонна Таатта улуустарынан сылдьыаҕа. Эстафета сүрүн түһүмэхтэринэн, бэс ыйын 28 күнүгэр Үс Хатыҥҥа Саха сирин физическэй култуураҕа уонна успуорка министиэристибэтин түһүлгэтигэр итиэннэ бэс ыйын 29 күнүгэр Туймаада ыһыаҕын сүрүн тэрээһинэ – Дыгын оонньуутун быһаарыылаах күрэхтэһиитигэр сырыыта буолуохтара.
22-с Манчаары оонньууларын умуллубат уотун күөрэччи тутан аҕаллылар успуорт эйгэтин биллиилээх донноро, өрөспүүбүлүкэ уһулуччулаах спортсменнара, тренердэрэ:
1. Горохов Дмитрий Николаевич - бөлөх салайааччыта чөл олоҕу түстээччи, Дьокуускай куорат экстремал сүүрүктэрин салайааччыта, СӨ физическай культура уонна спорт үтүөлээх үлэһитэ, СӨ чөл олох хамсааһынын лидера, Дьааҥы улууһун Бочуоттаах олохтооҕо, үрдүк таһымнаах араас спортивнай күрэхтэр умуллубат уотун салайааччыта.
2. Доргуева Валентина Гаврильевна –Taaтта улууһун представителя, СӨ спордун ветерана, марафоҥҥа сүүрүүгэ Европа чемпиона, сүүрүүгэ Россия, Саха сирин хас да төгүллээх чемпиона, "Полюс холода - Оймякон" марафон 7 төгүллээх кыттыылааҕа
3. Драгунова Екатерина Константиновна - чэпчеки атлетикаҕа СӨ физкультураҕа уонна спортка маастара.
4. Тордуянов Владимир Иванович – чэпчаки атлетикаҕа CӨ физкультураҕа yонна спортка маастара, республика уонна улуус хас да төгүллээх чемпиона, призера.
5. Находкин Владимир Владимирович - чэпчеки атлетикаҕа СӨ физкультураҕа уонна спортка маастара.
6. Мохначевская Александра Егоровна - СӨ доруобуйатын харыстабылын туйгуна, республика араас күрэхтэһиилэрин түһүлгэлэрин кыайыылааҕа
7. Дьяконова Мария Ильинична - чэпчеки атлетикаҕа СӨ эдэр кэскиллзэх сүүрүгэ
Хаптаҕай нэһилиэгэр "Манчаары оонньууларын" умуллубат уотун көрүстэ эдэр кэскиллээх спортсменка, "Манчаары ооннууларыгар" кытта бараары сылдьар кыыспыт Мира Павлова, уоту арыаллаатылар нэһилиэкпит футболист уолаттара Ариан Кычкин, Сережа Яковлев, Маским Васильев, культурнай киин директора Ефремов Егор Ильич.
Кэлбит ыалдьыттары, тэрээһин кыттыылаахтарын алгыстаах алаадьынан күндүлээтилэр. Бэлиэ тэрээһин оһуохайынан түмүктэннэ. Оһуохайы таһаарда Кеша Алексеев аатынан Хаптаҕай орто оскуолатын директора Ирина Владимировна Кычкина.
Манчаары оонньууларын уотун эстафетата – бу аҥардас спорт сүүрүү эрэ буолбатах, бу – көлүөнэлэр ситимнэрин, төрүт үгэскэ сүгүрүйүүнү уонна ытыктабылы көрдөрүү, түөрт сылга буолар күрэс улахан түһүлгэтин билиһиннэрии уонна онно дьону угуйуу, ыҥырыы буолар.
Манчаары Баһылай ытык – үтүө аатыгар сүгүрүйэн, кини сырдык аатын үйэтитэргэ анаммыт быыра быһыйдар, ат бөҕөлөр күрэхтэһиилэригэр ким күүстээх, чулуу, бастыҥтан бастыҥ кыайдын! Барыгытыгар дьолу – соргуну, үөрүүнү – көтүүнү баҕарабыт!
24.06.2025